توسط 
رئیس کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با تأکید بر اهمیت توجه ویژه به قشر سالمند در جامعه امروز گفت: ایجاد شهرک دوستدار سالمند در مشهد یک ضرورت انکارناپذیر است. محسن شرکا در تازه‌ترین نشست این کمیسیون اظهار کرد: سالمندان سرمایه‌های اجتماعی این کشور هستند. سالمند دنیایی از تجربه و پتانسیل است که باید به‌خوبی از او مراقبت شود. همان‌طور که سایر کشور‌های توسعه‌یافته از قشر سالمند خود به‌خوبی مراقبت و محافظت می‌کنند.
وی با بیان اینکه ایجاد شهرک دوستدار سالمند در مشهد یک ضرورت انکارناپذیراست، افزود: ایجاد یک مجموعه برای نگهداری از سالمندان باید با مطالعات لازم باشد. البته باید به این مهم توجه داشته باشیم که ایجاد یک یا دو مرکز نگهداری از سالمندان در مشهد مشکلی را حل نخواهد کرد. شرکا خاطر نشان کرد: برای ایجاد چنین مجموعه‌هایی نباید صرفاً به دولت امید بست. چرا که بعید است دولت به این حوزه ورود پیدا کند؛ زیرا در تأمین اعتبار برای این موضوعات دچار مشکل می‌شود.
ضرورت همکاری دولت و شهرداری به‌منظور ایجاد شهرک دوستدار سالمند
در ادامه، رضا حمیدی، عضو هیئت نمایندگان اتاق مشهد تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود که شرکتی از علاقه‌مندان با سرمایه بالا تأسیس شود که هدف اصلی آن ساخت مجموعه‌ای برای سالمندان باشد. این مجموعه باید در دو سطح برای سالمندان با درآمد متوسط و سالمندان با درآمد بالاتر ایجاد شود. به‌طور مثال هر یک از این مجموعه‌ها می‌تواند مجهز به ۲۰۰ واحد باشد که تمام امکانات رفاهی و درمانی در این مجموعه‌ها به قشر سالمند ارائه گردد.
وی بابیان اینکه امکانات ویژه ورزشی مختص سالمندان باید در این مجموعه پیش‌بینی شود، افزود: ازآنجاکه تأسیس این شرکت اقدام ملی محسوب می‌شود، باید به این اندیشید که دولت، نظام بانکی و شهرداری برای تأسیس این شرکت می‌توانند چه اقداماتی انجام دهند.
حمیدی یادآور شد: برای اینکه شهر مشهد نخستین شهری باشد که یک مرکز سالمندان در سطح عالی تأسیس کند، باید هر یک از افراد حاضر در این جلسه، دوستان و آشنایان خود را از این طرح آگاه کنند تا اقدام ارزنده‌ای در این حوزه انجام بگیرد. در واقع این شرکت باید با ۲۰۰ الی ۳۰۰ سهامدار تشکیل شود.
شهرک دوستدار سالمند باید ارائه‌کننده خدمات در تمام ابعاد باشد
احمد نوروزی، رئیس شورای شهر مشهد در دوره پنجم مدیریت شهری نیز در این نشست تصریح کرد: متأسفانه در شرایط فعلی که هنوز به اوج جمعیت سالمندی در کشور نرسیدیم به‌شدت شاهد کمبود امکانات مناسب برای این قشر هستیم. برای برخورداری از امکانات حداقلی در دوره سالمندی باید هزینه‌های گزافی پرداخت کنیم.
وی خاطرنشان کرد: شواهد و پژوهش‌ها حاکی از آن است که در کشور‌های پیشرفته برای حفظ استقلال و ارتقاء توانمندی قبل از رسیدن به دوره سالمندی راهکار‌هایی اندیشیده شده است. این در حالی است که در کشور ما تازه پس از دوره سالمندی به فکر چاره هستیم.
عضو سابق شورای شهر مشهد تصریح کرد: درواقع در کشور‌های پیشرفته چیزی تحت عنوان «خانه سالمندان» وجود ندارد بلکه «شهرک‌های بازنشستگی» در این رابطه ایجاد شده‌اند. در این شهرک ها تمامی خدمات ازجمله غربالگری، باشگاه بدن‌سازی، مرکز توان‌بخشی و سایر خدمات تأمین اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، آموزشی و … به سالمندان ارائه می‌کنند.
نوروزی اظهار کرد: بیشتر مجموعه‌های مناسب نگهداری سالمندان در کشور ما در قالب آسایشگاه‌های شبانه‌روزی فعالیت دارند که اتاق‌ها در آن‌ها به‌صورت گروهی است. این اماکن معمولاً حاضر به ارائه اتاق‌های تک‌نفره نیستند. فضا‌های این مجموعه‌ها نیز گسترده نیست. به‌طوری‌که بعضاً برای ارائه خدمات فرهنگی، اجتماعی و… از امکانات مراکز خارج از مجموعه استفاده می‌کنند.
سالمندی سالم توأم با منزلت همیشگی
عضو پیشین شورای شهر از سند ملی سالمندان کشور به‌عنوان اسناد بالادستی در این عرصه نام برد که سالمندی سالم توأم با منزلت همیشگی را مدنظر دارد. رویکرد این سند برگرفته از سازمان بهداشت جهانی است. وی گفت: درواقع هدف از این سند، بهینه‌سازی فرصت‌ها در سلامت، مشارکت و امنیت به‌منظور افزایش کیفیت زندگی افراد مسن است.
نوروزی افزود: باید مکان‌یابی صحیحی برای شهرک دوستدار سلامت مشهد به لحاظ اقلیمی، پوشش گیاهی، شرایط آب‌وهوایی و … صورت بگیرد. این مکان باید برای سالمند حس تعلق ایجاد کند. علاوه بر این استقلال فردی سالمند در این شهرک نباید خدشه‌دار شود تا بتواند زندگی مستقل خودش را داشته باشد.
وی تصریح کرد: برای ایجاد شهرک دوستدار سالمند باید فضای سبز، ارائه خدمات پیشگیری از بیماری، ارتقا سلامت سالمندان و… پیش‌بینی شود. البته این مراکز هم می‌توانند به سالمندان مستقر در شهرک و هم به سایر سالمندان شهر مشهد خدمات ارائه کنند. همچنین ارائه این خدمات می‌تواند به‌صورت روزانه باشد. به‌طوری‌که سالمندان می‌توانند برای بهره‌مندی از این خدمات روزانه به این مراکز مراجعه کنند و شب به منزل بازگردند یا اینکه برای استفاده از خدمات این مرکز در منزل، از طریق ثبت در سامانه بتوانند از آن بهره‌مند شوند. همچنین بیماران سالمند باید برای گذران دوران نقاهتشان از خدمات این شهرک استفاده کنند.
برای ایجاد شهرک سالمندان نباید به امید شهرداری و دولت بود
نوروزی با بیان اینکه برای ایجاد شهرک سالمندان نباید به امید شهرداری و دولت بود، تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود ایجاد این مراکز در راستای ارائه خدمات به سالمندان از طریق شورای گفتگو در کانون توجه قرار بگیرد. چراکه ازکارافتادن سالمندان به‌مراتب هزینه‌های بیشتری را به تأمین اجتماعی، خیریه‌ها و … تحمیل می‌کند.
وی عنوان کرد: شهر مشهد دارای حدود ۸۶۰ هزار سالمند در شرایط فعلی است. البته ناگفته نماند مشهد علاوه بر اینکه سالمندان خود را دارد سالمندان استان‌های دیگر را نیز در خود جای‌داده است. لذا این مسئله مؤید آن است که ایجاد یک شهرک دوستدار سالمند در شهر مشهد کفایت نمی‌کند بلکه باید چند شهرک در این حوزه ایجاد شود.
نوروزی خاطرنشان کرد: سند حقوق شهرنشینی را در شورای پنجم شهر در راستای دفاع از حقوق کودکان، بانوان، سالمندان، معلولین تدوین کردیم. امید داریم که شورای ششم این سند را عملیاتی کند.
زنان سالمند آسیب‌پذیرتر از مردان سالمند هستند
در بخش دیگری از نشست، فرشته سلجوقی، مدیرعامل شبکه هماهنگی مراکز غیرانتفاعی شبه خانواده خراسان رضوی تصریح کرد: وجود مجموعه نگهداری از سالمندان از سوی بنگاه‌های اقتصادی تحت عنوان مسئولیت‌های اجتماعی یک ضرورت غیرقابل‌انکار است. سالمند شدن قهری و جبری است، اما سالم سالمند شدن یک انتخاب هوشمندانه است.
سلجوقی با اشاره به اینکه سازمان بهداشت جهانی سن ۶۵ سال را به‌عنوان شروع سالمندی در نظر گرفته است، عنوان کرد: در کشور ما امید به زندگی زنان ۷۹٫۴ سال و امید به زندگی مردان ۷۵٫۵ سال است. به‌طور میانگین امید به زندگی در کشور ما ۷۷ سال و ۴ ماه و نیم است، اما امید به زندگی در آمریکا ۸۴ سال است. چرا که در آمریکا به دوره سالمندی به‌عنوان یک فرصت و سرمایه نگریسته می‌شود نه به‌عنوان هزینه و تهدید.
وی خاطرنشان کرد: سال ۲۰۳۰ در ایران شاهد پنجره جمعیتی خواهیم بود که تعداد قشر سالمند از کودکان و جوانان پیشی خواهد گرفت و تقریباً ۳۲ درصد جمعیت را سالمندان تشکیل خواهند داد.
سلجوقی افزود: پژوهش‌ها حاکی از آن است که زنان ۴٫۵ سال از مردان بیشتر عمر می‌کنند و تعداد زنان سالمند ۴ برابر مردان سالمند است. آمار‌ها حاکی از آن است که ۷۱ درصد از زنان سالمند در ایران فاقد درآمد هستند و بیماری‌های زنان سالمند بیشتر از مردان سالمند است به‌طور مثال پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است.
بستر زندگی برای سالمند باید در شهر فراهم شود
در ادامه، حمیدرضا همت‌آبادی، پژوهشگر موسسه فردای پارس نیز تصریح کرد: بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته در صورت وجود یک سالمند در منزل با ارائه یارانه، خدمات پرستاری و… در تلاش هستند که سالمند در بستر خانواده خود نگهداری و مراقبت شود. البته این کشور‌ها در کنار این مباحث، امکان زندگی مستقل را برای سالمند فراهم می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: شهر دوستدار سالمند، معلول و کودک شهری است که بتواند خدمات را به‌گونه‌ای به شهروندان ارائه دهد که تمامی اقشار بتوانند به نحو عادلانه‌ای از این خدمات استفاده کنند.
پژوهشگر موسسه فردای پارس بابیان اینکه بیمه‌های عمر می‌تواند شرایط بهتری را برای ورود به عرصه سالمندی فراهم کند، خاطرنشان کرد: علاوه بر مطالبه گری از مسئولین ذی‌ربط باید به این نکته توجه داشت که در حوزه کسب‌وکار چه چیزی باید تغییر کند تا بستر برای زندگی یک سالمند در این شهر فراهم شود.
در بخش دیگری از نشست، محمود پژوم، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی انبوه‌سازان خراسان رضوی اظهار کرد: باید کارگروهی برای ایجاد شهرک دوستدار سالمند ایجاد شود و اعضای آن متشکل از اقشار مختلف و با تنوع فکری باشند.
ضرورت تأسیس دانشگاه سالمندان باهدف جلوگیری از انزوای اجتماعی
در ادامه، محمد رضوانی، مدیرعامل جمعیت سبز ایران تصریح کرد: ما اگر خواهان تغییر در حوزه سالمندی هستیم این تغییر رویکرد باید در تمامی ابعاد و بدنه کشور ساری و جاری شود، چراکه ارائه خدمات به‌روز سالمندی نیاز به هماهنگی بین بخشی وسیعی در تمامی ابعاد دارد.
وی خاطرنشان کرد: نگاه مسئولین و جامعه باید ایجاد محیط امن و اختصاصی برای سالمند باشد تا این قشر همانند گذشته بتواند در این محیط، زندگی توأم با احترام داشته باشد. شهرک سالمند باید در مکانی خوش آب‌وهوا ایجاد شود، این پیشنهاد خوب، سازنده و آینده‌نگر برای جامعه است.
رضوانی ادامه داد: سالمندی چالشی است که اکثر کشور‌های دنیا با آن مواجه هستند. لذا برنامه‌ریزی برای توانمندسازی این قشر باید در کانون توجه قرار بگیرد.
وی عنوان کرد: آموزش سالمندان متفاوت از آموزش کودکان و جوانان است. لذا دنیا به دنبال ایجاد فضای آموزشی خاص برای سالمندان است. پیشنهاد بنده تأسیس دانشگاه سالمندان است که این مقوله می‌تواند به توانمندی و ارتقا خود مراقبتی سالمندان پس از بازنشستگی کمک کند. همچنین تأسیس این دانشگاه می‌تواند سالمندان را به جامعه بازگرداند و از انزوای اجتماعی این قشر جلوگیری کند.
صاحبان صنایع، به سالمندان کسب‌وکار خود توجه کنند
در بخش دیگری از نشست، محمود امیرآبادی مقدم، عضو کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی، با اشاره به اینکه ما باید در وهله نخست به‌جای نگهداری از سالمندان در آسایشگاه‌ها، از آنان در خانه مراقبت کنیم، تصریح کرد: در کنار هر کسب‌وکاری تعدادی بازنشسته و سالمند موضوعیت پیدا می‌کنند. لذا صاحبان صنایع باید در وهله نخست بازنشستگان و سالمندان کسب‌وکار خود را مدنظر قرار داده و خدمات لازم را به آنان ارائه دهند. سالمندان در دوره کاری خود، دانش و تجربیاتی کسب کردند که تمایل دارند این دانش را منتقل کنند. بنابراین می‌توان از شرکت یا کارخانه‌ای که در آن فعال بوده انتظار داشت از فرصت انتقال تجربه به نسل جدید از طریق این سالمندان استفاده نماید.
وی بابیان اینکه درآمد سالمندان پاسخگوی نیاز آنان به خدمات تفریحی و درمانی نیست، گفت: لذا همان صنعتی که در آن شاغل بوده باید این مباحث را مدنظر قرار دهد.
لزوم تشکیل هیئت‌مدیره و اساسنامه به‌منظور ایجاد شهرک دوستدار سالمند
در ادامه، داوود باقری، مدیرعامل شرکت افروغ گفت: پیشنهاد می‌شود ازآنجاکه ایجاد مراکز نگهداری از سالمندان در مشهد یک ضرورت است، در وهله نخست هیئتی تشکیل شود که در آن قانون و اساسنامه‌ای تدوین گردد که هرکسی بتواند در این امر خیر مشارکت داشته باشد.
وی تصریح کرد: پس از تأسیس شرکت، باید هیئت‌مدیره‌ای انتخاب شود تا وظایف آن در اساسنامه مشخص باشد. از دولت انتظار داریم اگر اقدامی برای ما انجام نمی‌دهد مانع‌تراشی نیز نکند.
در بخش دیگری از نشست، کاووسی، عضو کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی اتاق مشهد تصریح کرد: ما درصدد هستیم تا مزرعه نوآوری در مشهد راه‌اندازی می‌کنیم. تصور می‌کنم نقاط همکاری مشترکی میان دو طرح مزرعه نوآوری و شهرک سالمندی در مشهد وجود داشته باشد. به‌طور مثال فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سطح کشور وجود دارند که در بحث کارآفرینی سالمندان و عرضه محصولاتشان می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد.
لزوم برگزاری دوره آموزش نگهداری از سالمندان در نظام آموزشی کشور
در ادامه، علیرضا قرایی، رئیس هیئت‌مدیره کارگروه جمعیت سازندگان مشهد عنوان کرد: در کشور ما باید سیستمی پیش‌بینی شود که آموزش‌های دوره‌ای حداقل سالی یک‌بار برای قشر سالمند اجباری گردد. پوکی استخوان در سالمندان مشهود است و ضروری است سبک و سیاق معماری‌ها به‌گونه‌ای تغییر کند که زنان بتوانند از آفتاب بیشتری استفاده کنند. همچنین، باید در حوزه معماری بالابرها، آسانسور‌ها و … برای سالمندان بیش از قبل قابل‌استفاده باشد.
وی افزود: استفاده از تجهیزات و فناوری‌های نوین صنعت ساختمان می‌تواند در این حوزه بسیار راهگشا باشد. تأمین نیاز‌های فرهنگی نیز می‌تواند به حفظ سلامت سالمندان کمک کند. به‌طور مثال شنیدن موسیقی زنده، تماشای تئاتر و … از جمله نیاز‌های یک شهروند به‌ویژه قشر سالمند است. این مسئله قطعاً به حفظ روحیه و سلامت این قشر کمک خواهد کرد.
در بخش دیگری از نشست، غلامحسین نوعی، عضو کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی استان بیان کرد ایجاد شرکت و کارگروه برای ایجاد یک شهر دوستدار سالمند ضروری است. وی تصریح کرد: متأسفانه به دلیل شکاف بین نسلی فراوان، قشر سالمند هم‌صحبتی ندارد. لذا اگر شهرک سالمند ایجاد شود، چندین مزیت به دنبال خواهد داشت. ازجمله اینکه زمینه انتقال تجربه و تعامل با همسالان برای این افراد فراهم می‌گردد.
در بخش دیگری از نشست، مهران دانشور، نائب رئیس کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی اتاق بازرگانی مشهد عنوان کرد: می‌توان با تغییر رنگ کارت ملی قشر سالمند، خدمات ویژه‌ای برای این قشر در نظر گرفت.
داده‌های ضروری باید برای ایجاد شهرک دوستدار سالمند گردآوری شود
در ادامه، خواب‌نما، عضو دیگر کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی یادآور شد: برای اینکه بتوانیم کار جامعی را متناسب با وضعیت کشورمان تنظیم کنیم به نظر می‌رسد باید آمار کامل و جامعی از مجموعه جماعت سالمندی ارائه کنیم. همچنین باید آماری از توانمندی‌ها و امکانات این قشر فراهم شود. ضروری است که کارگروهی با عضویت ۵ الی ۶ نفر با تنوع فکری ایجاد شود تا کار عمیق و مناسبی در حوزه ایجاد شهرک دوستدار سالمند انجام شود.
وی تصریح کرد: داده‌های ضروری برای ایجاد شهرک دوستدار سالمند باید گردآوری شود. چراکه وجود هر نقصی در داده‌ها ممکن است در ایجاد طرح چالش ایجاد کند.
شرکا، رئیس کمیسیون مسئولیت‌های اجتماعی اتاق بازرگانی مشهد عنوان کرد: شاید نیاز باشد که ۲ الی ۳ کارگروه در این خصوص تشکیل شود که ظرف ۱۰ الی ۲۰ روز در خصوص پیش‌نیاز‌های ایجاد شهرک دوستدار جلساتی برگزار کنند. همچنین باید هیئت اجرایی در این زمینه به‌سرعت انتخاب شود.
وی عنوان کرد: هر یک از دوستان که تمایل به حضور در هیئت اجرایی این شرکت را دارند آمادگی خود را با ارسال پیامک به ما اعلام کنند. به‌مجرد آن‌که تعداد به ۵ الی ۶ نفر رسید، نخستین جلسه هیئت اجرایی را برگزار خواهیم کرد.
درج گزارش نشست در سایت شورای ملی سالمندان کشور (لینک گزارش:https://snce.ir/?p=26280)
درج گزارش نشست در سایت اتاق بازرگانی خراسان رضوی (لینک گزارش:https://news.mccima.com/5474)
