اشتغال در دوران سالمندی

افراد پس از سال ها کار و اشتغال، وارد دوران بازنشستگی می شوند. برخی از افراد پس از بازنشستگی از شغل اول، تمایل دارند دوران کاری خود را ادامه دهند، بنابراین وارد اشتغال مجدد می شوند که این اشتغال می تواند تمام وقت یا پاره وقت باشد. در این مقاله به موضوع اشتغال مجدد در دوران سالمندی و فواید و مزایای آن برای سالمند می پردازیم.

فواید اشتغال مجدد برای سالمند

اشتغال در دوران سالمندی فواید متعددی برای سالمند به دنبال دارد که در ادامه به برخی از مهم ترین این فواید اشاره می کنیم:

کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن: مطالعات نشان داده اند که افراد شاغل در دوران سالمندی کمتر به بیماری های قلبی، سکته مغزی، دیابت و آلزایمر مبتلا می شوند. زیرا کار کردن باعث می شود که سالمندان فعال بمانند و از عضلات و مفاصل خود به طور مرتب استفاده کنند. فعالیت بدنی منظم خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را کاهش می دهد.

افزایش امید به زندگی: امید به زندگی در افراد شاغل در دوران سالمندی بیشتر از افراد بازنشسته است. این امر از طریق  تاثیرات مثبت بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی  سالمندان قابل  تبیین است.

جلوگیری از افسردگی و انزوا: اشتغال به سالمندان حس هدف و معنا در زندگی می دهد و به آنها کمک می کند تا از انزوا و افسردگی دوری کنند.

تقویت حافظه و قدرت تفکر: بسیاری از مشاغل نیازمند استفاده از مهارت های ذهنی مانند حل مسئله و تصمیم گیری هستند که به حفظ سلامت مغز سالمند کمک می کنند.

افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس: اشتغال به سالمندان کمک می کند تا احساس ارزشمندی و استقلال بیشتری داشته باشند.

کاهش استرس و اضطراب: داشتن یک برنامه روزانه و مشغول بودن به کار می تواند به کاهش استرس و اضطراب در سالمندان کمک کند.

برقراری ارتباطات اجتماعی: محل کار فرصتی برای سالمندان است تا با افراد دیگر معاشرت کرده و روابط اجتماعی خود را حفظ کنند.

افزایش مشارکت در جامعه: اشتغال به سالمندان کمک می‌کند تا به طور فعال در جامعه مشارکت داشته باشند و احساس مفید بودن کنند.

کسب استقلال مالی: اشتغال مجدد به سالمندان کمک می کند تا درآمد خود را افزایش داده و از استقلال مالی بیشتری برخوردار شوند.

انواع مشاغل مناسب برای سالمندان

انتخاب شغل مناسب در دوران سالمندی به عوامل مختلفی مانند مهارت ها، تجربیات، علایق، وضعیت سلامتی و شرایط شخصی هر فرد بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، مشاغل زیر می توانند برای سالمندان مناسب باشند:

مشاغل پاره‌وقت: بسیاری از سالمندان به دنبال مشاغل پاره‌وقت هستند که به آنها اجازه می دهد تا تعادل بین کار و زندگی خود را حفظ کنند. به عنوان مثال سالمندان می توانند از تجربه و دانش خود برای آموزش نسل های جوان استفاده کنند یا سالمندانی که در زمینه های مختلف مانند روانشناسی، کسب و کار، حقوق و … دارای تخصص هستند می توانند خدمات مشاوره ای ارائه دهند. سالمندان با مهارت نویسندگی و ویراستاری می توانند به صورت پاره‌وقت برای نوشتن مقالات، گزارش ها، کتاب ها و … فعالیت کنند. سالمندان مسلط به زبان های خارجی نیز می توانند به صورت پاره‌وقت خدمات ترجمه ارائه دهند.

مشاغل دورکار: مشاغل دورکار برای سالمندانی که امکان تحرک محدودی دارند یا در مناطق روستایی زندگی می کنند مناسب است. دورکاری به سالمندان این امکان را می دهد که ساعات کاری خود را تنظیم کنند و در زمان هایی که برایشان راحت تر است کار کنند.

کارآفرینی: بسیاری از سالمندان از تجربه و مهارت خود برای راه اندازی کسب و کار خود استفاده می کنند. ایجاد و توسعه یک کسب و کار جدید می تواند به سالمندان حس هدف و معنا در زندگی بدهد و انگیزه و شور و اشتیاق آنها را افزایش دهد. به عنوان نمونه والی بلوم در سن 80 سالگی، شرکت Denali Flavors را تاسیس کرد. این شرکت طعم دهنده های طبیعی و ارگانیک را برای استفاده در بستنی، نوشیدنی و سایر محصولات غذایی تولید می کند. روت چایلد در سن 60 سالگی، شرکت Fairchild Consulting را تاسیس کرد. این شرکت به کسب و کارها در زمینه بازاریابی و فروش مشاوره می دهد. فردا دیوید در سن 70 سالگی، شرکت WriteAppeal را تاسیس کرد. این شرکت به افراد و کسب و کارها در زمینه ی نویسندگی و ویراستاری کمک می کند. باربارا کمپ بل در سن 67 سالگی، شرکت Camp Bell Patisserie را تاسیس کرد. این شرکت شیرینی و کیک های فرانسوی را به صورت آنلاین می فروشد. جان وینستون در سن 70 سالگی، شرکت Winston Medical Technologies را تاسیس کرد. این شرکت دستگاه های پزشکی جدیدی را برای استفاده در بیمارستان ها و کلینیک ها تولید می کند.

کارهای داوطلبانه: کارهای داوطلبانه راهی عالی برای سالمندان است تا از مهارت های خود استفاده کرده و به جامعه کمک کنند. همچنین کار داوطلبانه به سالمندان کمک می کند تا احساس کنند که در حال انجام کاری مهم و ارزشمند هستند. سالمندان می توانند در سازمان های خیریه، بیمارستان ها، مدارس و … به عنوان داوطلب فعالیت کنند و به افراد نیازمند کمک کنند. همچنین سالمندان می توانند در فعالیت های مربوط به حفاظت از محیط زیست مانند پاکسازی جنگل ها، کاشت درخت، صرفه جویی در مصرف آب و انرژی و … شرکت کنند.

موانع پیش روی سالمندان در اشتغال مجدد

با وجود مزایای متعددی که اشتغال در دوران سالمندی مجدد برای سالمندان دارد، موانع و چالش هایی نیز بر سر راه آنها وجود دارد. برخی از این موانع عبارتند از:

تبعیض سنی: هنوز هم در برخی از جوامع، تبعیض سنی در استخدام وجود دارد و کارفرمایان ممکن است تمایل کمتری به استخدام افراد مسن داشته باشند. یکی از دلایل آن وجود کلیشه های منفی است. مثلا برخی از کارفرمایان و مدیران بر این باورند که سالمندان از نظر جسمی و ذهنی ضعیف تر هستند و قادر به انجام کارهای به طور کامل نیستند. برای برطرف کردن این مانع، نهادهای دولتی و سازمان های مردم نهاد باید برای افزایش آگاهی در مورد مزایای اشتغال سالمندان و مبارزه با تبعیض سنی در استخدام تلاش کنند.

کمبود مهارت های جدید: با پیشرفت تکنولوژی و تغییر بازار کار، ممکن است برخی از سالمندان مهارت های لازم برای انجام مشاغلی که در گذشته انجام می دادند را نداشته باشند. منتورینگ و برگزاری دوره های آموزشی و بازآموزی مهارت های جدید ویژه سالمندان می تواند به ارتقای مهارت های آنان کمک کند.

مشکلات سلامتی: برخی از سالمندان ممکن است به دلیل مشکلات سلامتی قادر به انجام تمام وظایف شغلی نباشند. البته سالمندان باید تا حد امکان شغلی را انتخاب کنند که با شرایط سلامتی آنها مطابقت داشته باشد و به آنها فشار بیش از حد وارد نکند. همچنین باید به دنبال شغل هایی باشند که از نظر ساعات کاری و شرایط کاری انعطاف پذیر باشند.

جمع بندی

همان طور که در این مقاله بیان شد، برخی از سالمندان بنا به دلایلی تمایل ندارند بازنشسته شوند و به دنبال استغال مجدد هستند. اشتغال مجدد مزایای متعددی برای سلامتی جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان به دنبال دارد. اما موانعی پیش روی اشتغال مجدد وجود دارد که در مورد آن ها بحث شد و راهکارهایی برای آن ها پیشنهاد شد. لازم به ذکر است در دهکده های بازنشستگی، فضایی برای اشتغال مجدد سالمندان به ویژه اشتغال پاره وقت و داوطلبانه فراهم می شود. زیرا اشتغال مجدد به ایجاد سالمندی فعال که در دهکده های بازنشستگی مورد تاکید است، منجر می شود.